Nhật ký trị liệu nghệ thuật

Tác giả Nguyễn Hương Linh

Trị liệu nghệ thuật là gì?

Giải thích một cách đơn giản, trị liệu nghệ thuật là một lĩnh vực chuyên môn kết hợp nghệ thuật và tâm lý học để hỗ trợ điều trị thân – tâm. Theo Hiệp hội Trị liệu nghệ thuật Mỹ, “Trị liệu nghệ thuật là một chuyên môn chăm sóc sức khỏe tâm thần và làm phong phú đời sống của cá nhân, gia đình hoặc cộng đồng thông qua những hoạt động nghệ thuật, các chương trình kích thích sáng tạo, những lý thuyết tâm lý ứng dụng và trải nghiệm đời thường trong một mối quan hệ tâm lý trị liệu”.

Trị liệu nghệ thuật bao gồm những sự biểu đạt sáng tạo thông qua các phương tiện của nghệ thuật thị giác (như vẽ, sơn, nặn, làm đồ thủ công) và khác biệt với những phương pháp trị liệu sáng tạo khác như liệu pháp âm nhạc, liệu pháp kịch, liệu pháp khiêu vũ hay nghệ thuật biểu cảm. Thông thường các nhà trị liệu nghệ thuật không được đào tạo chuyên sâu về các bộ môn này.

Trị liệu nghệ thuật yêu cầu các nhà trị liệu có chuyên môn, những người đã được huấn luyện thông qua các chứng chỉ được công nhận (thông thuờng là hệ thạc sĩ) và được giám sát bởi các nhà trị liệu lành nghề hoặc các bác sĩ tâm lý, để tạo nên một sự hỗ trợ tốt nhất “cho mục tiêu điều trị cá nhân và liên quan cũng như sự quan tâm của cộng đồng” – theo Hội Trị liệu nghệ thuật Mỹ. Ở một số quốc gia đã công nhận Trị liệu nghệ thuật là một ngành chăm sóc đặc biệt, thì bất kì nghệ sỹ, nhà tâm lý học hay chuyên gia sức khỏe tâm thần nào không được đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực Trị liệu nghệ thuật sẽ không được phép hành nghề này.

Hội Trị liệu nghệ thuật Mỹ đã nhận định Trị liệu nghệ thuật “được sử dụng để phát huy nhận thức và khả năng nhạy bén, nuôi dưỡng lòng tự trọng và nhận thức về bản thân, trau dồi khả năng phục hồi cảm xúc, khuyến khích sự thấu hiểu, nâng cao các kỹ năng xã hội, giảm thiểu và giải quyết các mẫu thuẫn cũng như áp lực và thúc đẩy sự thay đổi sinh thái xã hội”.

Nghệ thuật trong trị liệu

Không nhất thiết phải trao đổi trực tiếp với một Nhà trị liệu nghệ thuật để có được những trải nghiệm điều trị chất lượng cao thông qua nghệ thuật và sáng tác nghệ thuật. Tại TIA, chúng tôi có đội ngũ hướng dẫn trong các buổi sinh hoạt trau dồi kỹ năng, họ đều được đào tạo kỹ lưỡng bởi Linh Nguyễn, một chuyên gia Trị liệu nghệ thuật tại địa phương. Đội ngũ của chúng tôi sẽ giúp cho du khách khám phá và biểu đạt chính con người họ thông qua nghệ thuật. Những buổi huấn luyện tuân thủ quy định của “Nghệ thuật trong trị liệu” qua đó chúng tôi tôn trọng sự biểu đạt khác biệt và tính sáng tạo trong mỗi cá nhân trong suốt quá trình tạo tác nghệ thuật của họ. Các hoạt động trong buổi sinh hoạt được lựa chọn để trưởng dưỡng người nghệ sỹ bên trong mỗi vị khách và thắt chặt sợi dây kết nối với thế giới quan trong họ.

Lưu ý rằng những buổi sinh hoạt nghệ thuật của chúng tôi không thể thay thế hoặc loại bỏ những lịch trình trị liệu nghệ thuật hay sự hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tâm thần khác.

Ai là người phù hợp?

“Liệu tôi phải là một người có năng khiếu nghệ thuật?” dường như là một trong những câu hỏi và mối quan tâm thường gặp đối với những người lần đầu làm quen với các quy tắc của Trị liệu nghệ thuật. “Không – bạn không cần phải có năng khiếu nghệ thuật” là câu trả lời của chúng tôi. Những buổi sinh hoạt tại TIA dành cho những ai đang tìm kiếm một không gian an toàn để thể hiện nội tâm chính mình bằng nghệ thuật. Do đó, kinh nghiệm, kỹ năng, tài năng thiên bẩm… không phải là yếu tố bắt buộc. Mong muốn của chúng tôi không nằm ngoài việc trang bị cho khách hàng thêm một “ngôn ngữ” để diễn đạt và thêm một công cụ hữu ích để khám phá chính mình. Điều cần được tập trung không phải là thành quả làm ra mà chính là cả quá trình tạo tác và ý nghĩa mà nó đem lại. Cuối chương trình, chúng tôi khuyến khích bạn chia sẻ những suy nghĩ và cảm nhận về suốt quá trình đã diễn ra, cho phép bản thân tương tác với những rung động của chính mình khi được lắng nghe và ghi nhận. Chúng tôi luôn thấu hiểu tầm quan trọng của sự kín đáo, tấm lòng tha thiết học hỏi và những lời chia sẻ chân thành.

Giới thiệu về Linh Nguyễn, Thạc sỹ Trị liệu nghệ thuật

Nguyễn Huơng Linh là người đã từng nhận được học bỗng danh giá Fulbright vào năm 2017 và tốt nghiệp bằng Thạc sỹ chương trình Trị liệu nghệ thuật tại trường School of Visual Art (New York, Mỹ) vào tháng 5 năm 2020.

Trong thời gian tu học, cô ấy đã được đào tạo chuyên ngành về các chấn thương tâm lý (Trauma) và hoàn thành 960 giờ thực tập chuyên ngành Trị liệu nghệ thuật. Sau khi tốt nghiệp, cô ấy đã tiếp tục sự nghiệp học vấn với những khóa học chuyên sâu về trị liệu hậu chấn tâm lý (PTSD), vận dụng lòng trắc ẩn và các triệu chứng cơ thể trong việc phụ hồi sau chấn thương (tâm lý).

Linh cho rằng những chướng ngại tâm lý không phải là những “khiếm khuyết” hay “sai sót” mà là những lời nhắn nhủ với mỗi cá nhân hãy trở về nương tựa nơi chính bản thân mình. Cô luôn có niềm tin vào sự toàn vẹn và trọn vẹn của mỗi thân chủ tìm đến trị liệu. Với sự hỗ trợ từ kiến thức nghiệp vụ của một nhà trị liệu, mỗi người đều có thể làm thức tỉnh khả năng tự chữa lành bên trong họ và học cách quyết định những lựa chọn phù hợp với giá trị, nhu cầu và mục đích trong cuộc sống mỗi người.

Linh hiện đang cư trú tại Hội An và làm việc ở Hội An và Đà Nẵng. Một nửa thân chủ của cô đến từ những thành phố khác và thực hiện trị liệu từ xa (teletheraphy).